Ən böyük təhlükələrdən biri hərb sahəsindədi.İllərdi dünyada mutual assured destruction konsepti var və bu yaranan tarazlığa görə global muharibələr olmur.Lakin dövlətlər suni intellekti optimallaşdırıb/inkişaf etdirə bilsə bu tarazlığı pozub global muharibəyə səbəb ola bilər.

Gürcüstanda 2012-ci ildən seçkiləri Rusyaya çoxda məsafəli olmayan Georgian Dream partiyası udur.Hətta adamlar 2012-ci ildə Gürcüstan-Abxaziya-Rusiya dəmiryolunu açmaq istəyirdilər. Əgər bu qədər narazıdılarsa onda gərək son 11 ildə Saakashvillinin partiyası udardı.

O sammitdən çıxan qərarlardan biri Xəzə beynəlxalq dəhlizinin tikintisini dəstəkləməsidi. Birdənə İpək yolu yoxdu,8 yaxın proyekt var amma həm infrastktur(Bakı-Tiflis-Qars,Ələt/Aktau/Türkmənbaşı portları)həmdə siyasi olaraq ən uyqun yol bizdən keçən yoldu aljazeera.com/amp/news/2023/…

Bu qərar AK partiyaya zərər verəcək.Lakin siyasətdə belə hallar tez tez baş verir,normaldı.Edwin Stanton Abraham Lincolna “long-armed creature” deyib sonra isə Linkoln admanistrasiyasıda hərbi nazir olmuşdu.Siyasət emosional peşə deyil əksinə tam realizm üzəridə qurulub

Yenə Orta Karidordan və milliyonlarla $ xərclənən Bakı-Tiflis-Qars dəmiryolulunu demir. Planan yol həmişə Orta Dəhlizdən Bakı-Tiflis-Qars yolu olub,Zəngəzur sadəcə bonus idi planlarda onsuzda olmayıb 2020 ilə kimi.Qərb onsuzda siyasi olaraq İranan keçən yola müsbət baxmır.

Zəngəzur koridor proyekti 2020-ci ilə qədər yox idi.Baku-Tiflis-Qars isə illərdi var və Qərb tərəfindən dəstəklənən proyekti. Hal hazırda bu dəmiryolu daha da genişlənir və 120 milyon $ əlavə yatırım edilir. Siyasi səbələrə görə İran yolu onsuzda problemlidi.

Türklərin bəziləri yenə gülür ancaq Ruanda son illərdə iqtisadi olaraq çox ciddi irələyib baxmayaraq ki 1994-cü ildə orada soyqrım yaşanıb. Ruandanı Afrikanın Singapuru adlandırırlar, əsasəndə orada son illərdə çox ciddi startup ekosistemi yaranıb.

İranda hakimiyyətə kommunist Tudeh partiyası gəlsə belə Azərbaycan ilə geosiyasi gərginliyi qalacaq (belkə indiki kimi olmasa belə siyasi problemlər olacaq). Necə deyərlər:there are no permanent enemies and no permanent friends, only permanent interests.

Bu məsələni dövlət yoluna qoya bilər.Lakin istəmir,siyasi səbələrə görə. Türkiyedə fəaliyyət göstərən Atatürk Kültür,Dil ve Tarihi kurmunun işini nümünə kimi götürmək olardı.Bizdəki hakimiyyət özünü milliyətçi-muhafazakar kimi aparır lakin bu məsələdə tam fərqli mövqey tutur)

Çin Sovetlərin siyasətini aparır. Fələstini və Ərəb dünyasını daima dəstəkləyən Sovet İttifaqı olub(Körfəzi çıxmaq şərti ilə).Çində Fələstini dəstəkləmklə Ərəb dünyasını öz əlinə alır.Siyasi vı iqtisadi olaraq olmasada sosiolojik olaraq Ərəb dünyasına yol Fələstindən keçir.

İnsanlar siyasətçi ilə siyasi aktivsti qarışdırır.Hər bir siyasətçinin əsas məqsədi iqtidar olmaqdı.Sinan Oğanda siyasətçidi və fikirlərini həyata keçirtmək üçün iqtidarın yanında olmalıdı.Gənclər elə bilir ki yaxşı siyasətçinin əsas məqsədi hər gün Twitterdə thread yazmaqdı:)

Belə siyahılar inandırıcı deyil.Misal Misir,həm 48-də həmdə 67-də İsrailə qarşı ağır məğlubiyyətlər aldı.73-də Sovetlərin verdiyi SAM/Misir komandoları pis nəticə göstərmədi amma nəticə qənaetbəxş deyildi.Bugünə kimi Misirdə ciddi islahatlar olmayıb,sadəcə plansız silah alırlar.

“Mercenaries and auxiliaries are dangerous.If one holds his state based on these arms,he will stand either firm nor safe.For they are disunited, ambitious and without discipline…”-Machiavelli. Machiavellinin yazdığı hər bir şey bügün üçündə keçərlidi.