Hakîm olan Allah'ın adıyla...

Gazâlî’nin Istılah Vaz’ına Dair İmam Gazâlî’nin ilmî faaliyetlerinin en çarpıcı yönlerinden biri kelime vaz’ı yoluyla düşünceyi yeniden ifadelendirme çabasıdır. Kurucu ve eleştirel metinlerinde belli kavramları yeni lafızlarla ifade ettiğine sıkça şahit oluruz. Bu hamlesiyle

İrade Yoksa Eylem de Yoktur Gazâlî’ye göre bir şeye “eylem” diyebilmek için onun iradeyle gerçekleşmiş olması gerekir. Bilinçsizce yapılanlar fiil değildir; böyle olunca bunları yapanlara da fail denemez. İmam Gazâlî bu görüşünü Tanrının failliği ve âlemin onun yaratmasıyla mı

Sanat, Suni, Tabiî: Bunlar Neye Tekabül Ediyor? Modern insan tabiatın ihtişamından koparak kendi yapay dünyasını inşa etmiştir. Ahmet Dağ bu süreci bir düşüş olarak tanımlıyor: “Allah’ın yaratmış olduğu güzelliklerin yerine yapay güzellikler inşa ederek asli olan güzelden ve

İnsan Nedir? Erzincan’dan Bir Cevap Bu dizide, milâdî 18. yüzyıl mutasavvıflarından Muhammed Sâdık Erzincânî’nin “İnsan nedir?” sorusuna verdiği cevaba odaklanacağım. Zor, katmanlı ve bir o kadar da yakıcı bu soruya karşılık olarak geliştirdiği düşünceyi zamanla bölüm bölüm

Nedensellik ve Özgür İrade - 1 Düşünce tarihinin en köklü meselelerinden biri nedenselliktir. Sebep-sonuç ilişkisinin doğru tespiti bir nesneyi bilmenin ön şartı sayılmıştır. Buna binaen Aristoteles “Bir şeyi bilmek, onun nedenlerini bilmektir” demiştir. Nedensellik fizikî,

Nedensellik ve Özgür İrade - 2: Sıfatlar ve Tanrı’nın Sıfatları Hakkında Giriş: Kavramsal Temeller Nedensellik ve özgür irade konularını sağlam bir zeminde tartışabilmek için önce şu temel kavramlara dair yerleşik bir anlayış geliştirmek gerekir: illet, hal, sıfat, fiil, irade,

Müslüman alimler Cibril hadisinde geçen islam, iman ve ihsan mertebelerine mukabil üç temel ilim yoluyla bilgiyle irtibat kurmuşlardır. Bunlar sırasıyla fıkıh, kelam ve tasavvuftur. İslam aleminde felsefe olarak adlandırılan ilim veya mezhep antik yunan’ın ilmî mirasını sürdüren

Bilim Tarihine Dair - 1 Bilim tarihini incelemek yalnızca icatların ve keşiflerin kronolojik bir dökümünü çıkarmak anlamına gelmez. Bilim tarihi ‘kim önce buldu’ şeklinde sürdürülen yüzeysel bir rekabetin sahnesi değildir. Elbette icatlar ve keşifler bilim tarihi açısından

Bir Kelimenin Ölümü Bir Milletin Ölümüdür "Lafızlar, kendi zatları itibariyle manaya delalet etmez” görüşü Platon’dan bu yana filozofların ezici çoğunluğu tarafından benimsenmiştir. Ancak bu kabul, lafızların tamamen nötr veya boş birer işaret olduğu anlamına gelmez. Zira

Nedensellik ve Özgür İrade - 3: Gazalî'nin Kudret ve İrade Anlayışı (Kısım-1) Nedensellik ve özgür irade konusuna giriş mahiyetinde açıklanması gereken kavramlardan ikisi de irade ve kudrettir. Bu noktada, İmam Gazalî'nin Allah'ın kudret ve iradesine dair el-İktisâd fi’l-İ’tikâd

Nedensellik ve Özgür İrade - 4: Gazalî'nin İrade ve Kudret Anlayışı (Kısım-2) İrade Sıfatına Dair İrade konusunda dört fırka vardır: Birinci görüşe göre âlem Allah’ın zatıyla var olmuştur; zatı kadimdir, illet kadim olduğu için malulü olan âlem de kadimdir. Bunu iddia edenler

Roger Bacon’ın Bilim Felsefesi Roger Bacon bilimi doğayı anlama, topluma faydala sağlama ve teolojik idraki derinleştirme açısından vazgeçilmez bir vasıta olarak görüyordu. Özellikle Opus Maius ve Perspectiva gibi eserlerinde dile getirdiği bilimsel kavrayışı, deneysel

İbn Sina’nın Bilim Felsefesi İbn Sina modern anlamda müstakil bir “bilim felsefesi” ortaya koymamıştır ancak onun bilimsel araştırmaya dair düşünceleri metafizik, fizik ve mantık gibi alanlardaki kapsamlı çalışmaları içinde şekillenmiştir. Aristotelesçi, Yeni Platoncu ve İslamî

Tam da ikinci analitiklerin şerhine ihtiyaç duyduğum bir zamanda, uzun zamandır yayınlarını artırmasını beklediğim Endülüs Yayınevi’nden çok şahane bir eser tab’ edilmiş; bilgi ve bilim felsefesi sevenler için hayırlı olsun.

Biz seni ancak âlemlere rahmet olarak gönderdik… Pes Muhammeddir bu varlığa sebeb Sıdk ile ânın rızasına kıl taleb Ey risalet tahtının sen hatimi Ey nübüvvet mührünün sen hatemi Ger dilersiz, bulasız od-dan necât Aşk ile, derd ile edin es-salat